Kiedy zapalamy świeczkę, spodziewamy się ciepłego blasku i spokoju, które wnosi ona do naszego otoczenia. Jest jednak pewien aspekt palenia świeczek, który może wzbudzić zdziwienie – czarny dym wydobywający się z płomienia. Choć zazwyczaj nie jest to niepokojące, to warto wiedzieć, dlaczego świeca wytwarza czarny dym. A jest to uzasadnione prawami fizyki.  

Czarny dym – powszechne zjawisko fizyczne

Czarny dym, który czasami można zaobserwować, jak unosi się nad płomieniem świecy, jest zjawiskiem, które można wytłumaczyć na poziomie fizycznym. W jego centrum leży proces spalania.

Świeca składa się z dwóch głównych części: knota oraz wsadu, najczęściej wykonanego z wosku. Gdy knot jest zapalony, wosk jest stopniowo podgrzewany, topi się i paruje, a następnie jest wciągany do góry. W procesie spalania teoretycznie wosk (węglowodór) reaguje z tlenem i wytwarza w wyniku tej reakcji dwutlenek węgla i wodę. Niestety, w praktyce bywa, że proces nie przebiega w sposób idealny. Jeśli spalanie jest niepełne, z powodu niewystarczającej ilości tlenu lub innych czynników, może dojść do wytworzenia sadzy – drobnych cząsteczek węgla, które unoszą się w powietrzu w formie czarnego dymu.

Co wpływa na powstawanie czarnego dymu?

Tylko teoretycznie nie mamy wpływu na kolor dymu. Istnieje bowiem kilka przyczyn, które mogą sprzyjać powstawaniu sadzy podczas palenia świeczek:

• długość knota – zbyt długi knot może powodować niestabilne i nierówne spalanie, co zwiększa produkcję sadzy,
• przepływ powietrza – wiatr lub przeciąg może zaburzać płomień, co również prowadzi do niekompletnego spalania,
• jakość wosku – niektóre woski, szczególnie te o niższej jakości, mogą zawierać zanieczyszczenia, które przyczyniają się do powstawania sadzy,
• dodatki w świecach – barwniki, zapachy i inne dodatki mogą wpłynąć na charakterystykę płomienia i sprzyjać wydzielaniu sadzy.

Zatem, poprzez wybór wysokiej jakości produktów, np. świec sojowych i prawidłową eksploatację oraz ustawienie, możemy zapanować nad kolorem dymu.

Nie tylko naukowe wyjaśnienie dla czarnego dymu

Poza aspektami fizycznymi, czarny dym ze świeczki może być obiektem różnych magicznych interpretacji. W niektórych kulturach czy praktykach, sposób, w jaki płomień świecy pali się, i rodzaj dymu, jaki produkuje, są interpretowane jako znaki lub przesłania. Na przykład, w niektórych formach wróżbiarstwa czarny dym może być odczytywany jako zły omen lub znak przeszkód i negatywnej energii.

Oczywiście, takie interpretacje nie mają podstaw w naukowych wyjaśnieniach zjawisk fizycznych i należy je traktować z odpowiednią dozą sceptycyzmu.